ÇOĞUL GEBELİKLER
- Çoğul gebelikler iki veya daha fazla döllenme, tek döllenme sonrası zigotun (anne karnında bebeğin döllenme sonrası ilk hali) hatalı bölünmesi veya her ikisinin kombinasyonu ile oluşabilir.
- Bu gebeliklerde hem anne hem de çocukta risk artmıştır ve bu risk, bebek sayısı ile artar
- Tekil gebeliklerle ile karşılaştırıldığında preeklampsi, doğum sonrası kanama ve annenin ölüm riski kat veya daha fazla arttar.
Çoğul Gebeliklerin Oluşumu
- İki ayrı yumurtanın döllenmesi sonucu oluşur —dizigotik ikiz veya kardeş ikizler (%70).
- İkizler döllenmiş tek bir yumurtanın bölünmesinden oluşur— monozigotik veya özdeş ikizler (oluşum mekanizması?) (%30).
- Daha yüksek sayıda fetusun oluşumunda, biri veya her ikisi etkin olabilir.
- Süperfetasyon
- Tanı koyulmuş bir gebeliğin varlığı sırasında ovulasyon ve döllenme olmasıdır.
- Teorik olarak mümkün,
- Kısraklarda meydana geldiği bilinse de, insanda gösterilememiştir.
- Süperfekondasyon
- İki yumurtanın aynı menstrüel siklusta döllenmesidir, fakat döllenmelerin aynı cinsel ilişki sırasında ve aynı erkeğin spermi ile olması gerekli değildir.
- İkiz gebelikler dizigotik (DZ) veya monozigotiktir (MZ).
- Zigosite ikiz gebeliğin genetik yapısını, koryonosite ise göbek kordonunun durumunu ve sayısını gösterir.
- Koryonositeyi ikiz gebeliğin oluşum mekanizması ve embriyonun bölünme zamanı (MZ ikizlerde) belirler.
- Dizigotik ikizler hemen daima dikoryonik-diamniyotiktir. ( Cift kordon ve cift amniyon sıvısı)
- Monozigotik ikizlerde koryonosite ve amniyonosite embriyonun bölünme zamanına göre değişir.
Çoğul Gebeliklerde Tanı
- Fundus yüksekliği ölçümü – ikinci trimesterde uterusun tekil gebeliğe göre büyük olması (ortalama >5 cm)
- Fetal kısımların palpasyonu – farklı bölgelerden iki ayrı bebek başının palpasyonu (elle hissedilmesi)
- Fetal kalp hızı değerlendirmesinde iki farklı kalp hızının saptanması
- ULTRASONOGRAFİ – kesin tanı
Çoğul Gebelik Komplikasyonları (istenmeyen durumlara yol açma)
Maternal (Anne için)– tekil gebeliklere göre fizyolojik değişiklikler ve ciddi sorunlara yol açma olasılığı daha fazladır.
- Daha yüksek Bhcg – bulantı, kusma
- Kan hacminde artış, demir ve folik asit gereksinimi daha fazla – Anemi
- Gebeliğin başında kan basıncında düşüş daha fazla ancak sonunda artış daha fazla
- Kalp ile ilgili yan etkiler
- Rahimin büyüme, tekil gebeliklerden belirgin şekilde daha fazla – batın organlarına bası daha fazla
- Polihidroamniyoza (amniyon mayinin fazla olması) bağlı ürolojik sorun riski artar
- Hipertansif hastalıklar daha sık. Ayrıca, daha erken ve daha ağır seyretme eğilimindedir
- Gebeliğe bağlıl Diyabet riski daha yüksek
Fetal; Bebek ile ilgili
- Abortus; Düşük yapma
- Gebelik kaybı riski daha fazla
- Monokoryonik ikizlerde risk daha yüksek
- IVF (yardımcı üreme teknikleri,tüp bebek) gebeliklerinde gebelik kaybı riski daha fazla
- Tüm gebelik yerine bebeklerin birinin spontan kaybı gerçekleşebilir. 1. trimesterde değerlendirilen ikizlerin %10-40’ında tek fetüsün kaybı (vanishing twin, prognoz iyi).
- Doğum öncesi dönemde ve yenidoğan döneminde bebek kayıp riski daha fazla
- Konjenital anomaliler
- Tekil gebeliklere göre daha fazla
- Monokoryonik ikizlerde Dikoryonik ikizlere göre daha fazla
- Düşük doğum ağırlığı daha fazla
- Preterm Doğum ( %60’ı endike preterm doğumdur) – doğumda ortalama gebelik haftası 35,5 hafta
- Çoğul gebeliklerde anne karnında bebeklerin gelişme geriliğinin olması daha fazla
- Nörolojik gerilik ve nörolojik sorunlar daha fazla
Obstetrik; Doğum ile ilgili sorunlar
- Oligohidramnios (amniyon sıvısının az olması) /Polihidramnios (amniyon sıvısının fazla olması ikisininde riski çoğul gebeliklerde artmıştır.
- Plasental Anomaliler – plasenta previa
- Kord komplikasyonları – kordon düğümü, vaza previa
- Postpartum kanama – doğum sonrası kanama
- Bebeklerin anne rahminde pozisyonlarının popo veya alın veya omuz şeklinde doğma riski daha fazla
- Sezaryen ile doğum olması çoğul gebeliklerde daha fazla
BEBEKLERİN BİRİ DAHA KİLOLU BİRİNİN İSE KİLOSU DAHA AZ DOĞABİLİR.
Uzm. Dr. AKİF ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
