Baş ağrısı, çocuklarda çok yaygındır. Çeşitli nedenleri ve şiddet düzeyleri vardır.
Bir baş ağrısının ne zaman geçici bir ağrı olduğunu ve ne zaman daha fazla veya tehlikeli bir şey olduğunu ve tıbbi yardıma ihtiyaç duyduğunu nasıl anlayacağınızı bilmek önemlidir.
Çocuklarda görülen iki yaygın baş ağrısı türü, gerilim tipi baş ağrıları ve migrendir.
Gerilim tipi baş ağrıları, baş veya boyun kasları çok fazla sıkıştığında ortaya çıkar. Bu genellikle şu şekilde tanımlanan ağrıya neden olur:
-sanki birisi başın önüne, arkasına veya her iki tarafına bastırıyor veya sıkıyormuş gibi hissetmek ve bunun devamlı olması
Gerilim tipi baş ağrıları genellikle yorgunluk ve kaygıyla alakalı olur.
Migren baş ağrıları daha az yaygındır ve şu şekilde ortaya çıkarlar:
-başın bir veya iki tarafında zonklayanağrı
-baş dönmesi
-karın ağrısı
-mide bulantısı ve/veya kusma
-noktalar veya haleler (ışık çakmaları) görme (buna kısaca aura denir)
Çoğu migren 30 dakikadan birkaç saate kadar sürer. Bazıları birkaç gün kadar sürebilir.Fiziksel aktivite esnasında ya da ışık, koku,yüksek ses gibi etkenlere maruz kalınca daha kötü hissedebilirler.
Baş ağrısı olan küçük çocuklar durumlarını tam olarak anlatamayabilir. Ebeveynler huysuz ve daha az aktif olduklarını fark edebilirler. Kusabilirler veya solgun görünebilirler.
Baş Ağrısına Ne Sebep Olur?
Baş ağrılarının beyindeki kimyasallar, sinirler veya kan damarlarındaki değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu değişiklikler beyne ağrı sinyalleri gönderir ve baş ağrısına neden olur.
Çoğu baş ağrısı şunlarla ilgilidir:
-enfeksiyonlar (kulak enfeksiyonları, grip , soğuk algınlığ, boğaz ağrısı, menenjit ,sinüzit gibi)
-kafa travması geçirmek
-bazı ilaçların yan etkisi
-çok az uyumak veya uyku düzeninde ani değişiklikler
-susuz kalmak
-çok fazla stres altında olmak
-alerjiler (saman nezlesi)
-ergenlik sonrası kızlarda adet veya hormon seviyelerindeki değişiklikler
-öğün atlamak
-uzun süre bilgisayar kullanmak veya tv izlemek (genel olarak ekran kullanımı)
-göz problemleri (uzağı veya yakını görememe)
-araba veya otobüste uzun bir yolculuk yapmak
–yüksek sesle müzik dinlemek
sigara içmek
-parfüm, duman, is gibi güçlü kokulara maruz kalmak
-çok fazla kafein tüketmek (enerji içecekleri, soda, kahve, çay ve çikolatada)
Baş ağrıları ailevi olabilir. Dolayısıyla, bir ebeveyn, nine veya dede veya başka bir aile üyesi migren hastasıysa , çocuğun da migren hastası olma ihtimali artmıştır. Bazı çocuklar baş ağrısı tetikleyicilerine diğer çocuklardan daha duyarlıdır.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Epilepsi Nedir?
Epilepsili çocuklar tekrarlayan nöbetler geçirirler. Nöbet, beyinde birinin davranışını, hareketini veya duygularını değiştirebilen olağandışı ve kontrolsüz elektriksel aktiviteden kaynaklanır.
Farklı epilepsi türleri ve bunlar için farklı tedaviler vardır. Bazı çocuklar bu durumdan iyileşebilir
Beynin her iki tarafını tutan nöbetler genelleşmiş nöbetken tek tarafını tutan nöbetler kısmi nöbettir.
Epilepsi nedenleri:
-genetik hastalıklar
-beyinde hasar veya kitle
-beynin gelişmesiyle ilgili sorunlar
-beyin kanaması
-enfeksiyonlar (menenjit , tüberküloz vs…)
-Down sendromu, otizm ve bazı metabolik bozukluklar
-ailesel
Epilepsi vakalarının yarısından fazlasında net bir neden yoktur. Ancak daha fazla genetik mutasyon keşfedildikçe bu durum değişmektedir.
Epilepsi Nasıl Teşhis Edilir?
Bir çocuk nöbet geçirmişse, doktor genellikle aileyi bir çocuk nöroloğuna yönlendirir. Nörolog sorular soracak, çocuğu muayene edecek ve epilepsiyi kontrol etmek için testler isteyecektir.
Şu testler epilepsi tanısı ve tipinin belirlenmesi için yapılabilir.
-Kan ve idrar testleri
-Beyin dalgalarını/beyindeki elektriksel aktiviteyi görmek için EEG
-VEEG(video kaydı ile EEG)
-Radyolojik yöntemler: Bilgisayarlı Tomografi, MR ve PET/MR taramaları
Epilepsi Tedavisi
Epilepsi tedavisinde genellikle ilaç tedavisi önceliklidir. Bazı epilepsi türlerinde çocuklar için özel diyetler önerilebilir (ketojenik diyet gibi).
Kontrol edilmesi zor nöbetler için doktorlar sinir uyarımı veya epilepsi ameliyatı önerebilir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Epilepsili çocukların çoğu normal bir yaşam sürebilir. Çocuğunuzun epilepsi ile daha iyi yaşamasına yardımcı olmak için, nöroloğun şu konulardaki tavsiyelerine uyduğunuzdan emin olun.
Önemli noktalar:
-İlaçları düzenli ve önerilen dozda almak
-tetikleyicilerden kaçınmak (aşırı stres, uykusuzluk, bazı ilaç türleri gibi)
-Verilen diyete uymak
-yüzerken veya banyo yaparken önlem almak
-araç kullanabilme açısından değerlendirilmek
-çocuğunuzun tıbbi kimlik bileziği (epilepsi hastası olduğunu belirten bir bileklik) takması gerekip gerekmediği
-öğrenme veya davranış problemleri olursa yardım almaları
-Diğer yetişkinlerin ve bakıcıların (aile üyeleri, bebek bakıcıları, öğretmenler vb.) çocuğunuzu bir nöbet sırasında güvende tutmak için ne yapacaklarını bildiklerinden emin olun.
Çocuğunuzda epilepsi varsa, onlara yalnız olmadıkları konusunda güvence verin ve kaygılarını giderin. Doktorunuz ve bakım ekibi soruları yanıtlayabilir ve destek sunabilir. Ayrıca ilgili bir destek grubu önerebilirler.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
