Çocuğunuzun Gelişimini Teşvik Etmenin Yolları
Şu birkaç öneri size yardımcı olabilir:
Bebeğinize Mümkün Olduğunca Sarılın— Dokunmak ve sarılmak bebeğiniz için iyidir. Bu zamanlarda onunla bol bol göz teması kurun, gülümseyin ve şefkat gösterin.
Bebeğinizle Konuşun—Bebekler doğumdan itibaren konuşulmaktan ve şarkı söylenmesinden hoşlanırlar. Ev işleri yaparken konuşun. Çocuğunuzun dokunduğu veya yaptığı her şeyin ismini söyleyin. Çocuğunuzla birlikte saçma sapan şarkılar söyleyin. Bebeklerin dili ifade edebilmeleri için önce dili öğrenmeleri gerekir. Bir rehbere veya senariste ihtiyacınız yok; sadece düşündüğünüz ve hissettiğiniz her şeyi sözcüklere dökün.
Bebeğinizle Oynayın—Bu sizin için kolay değilse, gevşemeye çalışın ve içinizden geldiği gibi davranın. Bebeğinizin oyun başlatma çabalarına yanıt verin. Bebeğinize çeşitli ilgi çekici nesneler getirin. Oyuncakların pahalı olması gerekmez; cep telefonlarını, çıngıraklar, makaralar, tencere tavalar ve hatta ambalaj paketleri bile işe yarayabilir. Sadece bu nesnelerin güvenli olmasına dikkat edin. Bebeğinizin ellerini ve zihnini nasıl kullanacağını keşfetme çabalarını teşvik edin.
Bebeğinize Okuyun—6 aylık bebekler bile kitaptaki resimlere bakmaktan keyif alır. Eski dergilerden ilginç resimleri kesin ve bebeğiniz için bir not defterine koyun. Aile fotoğraf albümüne bakın. Tekerlemeler söyleyin. Çocuğunuza bir şeyler okumak, daha sonraki okul başarısıyla oldukça ilişkilidir. Çocuğunuza günde en az bir kere kitap okuyun.
Bebeğinize Temel İşaret Dili İle İletişim Kurmayı Öğretin—Çocuğunuz 7-8 aylıkken bunu yapmaya başlayabilirsiniz. Bu konuyla ilgili basılmış eserlerden yardım alabilirsiniz.
Bebeğinize Etrafındaki Dünyayı Gösterin—Bebeğinizin onlara yaprakları, bulutları, yıldızları ve gökkuşaklarını gösterecek bir rehbere ihtiyaçları var. Trenleri, uçakları ve itfaiye araçlarını ve akla gelebilecek hemen her şeyi onlara gösterin. Çocuğunuzun gördüklerini tanımlamasına yardımcı olun. Bu nesnelerle ilk karşılaşmalar heyecan verici ve unutulmaz olabilir. Herhangi bir nesneyi öğretirken ona kendi yorumunuzu da katarak yardımcı olun.
Çocuğunuzla Hayal Kurun—Pek çok çocuk, rol yaparken daha özgürce konuşur. 2 peluş hayvan seçin, birini çocuğunuza verin, diğerini tutun ve birbirleriyle konuşuyormuş gibi yapın. Bir denizaltıda olduğunuzu farz edin. Beraber hikayeler uydurun.
Çocuğunuzun arkadaş edinmesine yardımcı olun- Sosyalleşebilmesi için komşu çocukları, akraba çocukları veya kreşteki çocuklarla iletişime geçmesini sağlayın. Akran öğrenmesi bir çocuk için en faydalı yöntemlerdendir.
Çocuğunuza aşırı yüklenmekten kaçının- Onun eğlenebileceği ve rahat hissedeceği şeyleri yapın. Proje çocuk ya da süper çocuk olarak bilinen kavram çocuklarınıza zarar vermektedir.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Epilepsi Nedir?
Epilepsili çocuklar tekrarlayan nöbetler geçirirler. Nöbet, beyinde birinin davranışını, hareketini veya duygularını değiştirebilen olağandışı ve kontrolsüz elektriksel aktiviteden kaynaklanır.
Farklı epilepsi türleri ve bunlar için farklı tedaviler vardır. Bazı çocuklar bu durumdan iyileşebilir
Beynin her iki tarafını tutan nöbetler genelleşmiş nöbetken tek tarafını tutan nöbetler kısmi nöbettir.
Epilepsi nedenleri:
-genetik hastalıklar
-beyinde hasar veya kitle
-beynin gelişmesiyle ilgili sorunlar
-beyin kanaması
-enfeksiyonlar (menenjit , tüberküloz vs…)
-Down sendromu, otizm ve bazı metabolik bozukluklar
-ailesel
Epilepsi vakalarının yarısından fazlasında net bir neden yoktur. Ancak daha fazla genetik mutasyon keşfedildikçe bu durum değişmektedir.
Epilepsi Nasıl Teşhis Edilir?
Bir çocuk nöbet geçirmişse, doktor genellikle aileyi bir çocuk nöroloğuna yönlendirir. Nörolog sorular soracak, çocuğu muayene edecek ve epilepsiyi kontrol etmek için testler isteyecektir.
Şu testler epilepsi tanısı ve tipinin belirlenmesi için yapılabilir.
-Kan ve idrar testleri
-Beyin dalgalarını/beyindeki elektriksel aktiviteyi görmek için EEG
-VEEG(video kaydı ile EEG)
-Radyolojik yöntemler: Bilgisayarlı Tomografi, MR ve PET/MR taramaları
Epilepsi Tedavisi
Epilepsi tedavisinde genellikle ilaç tedavisi önceliklidir. Bazı epilepsi türlerinde çocuklar için özel diyetler önerilebilir (ketojenik diyet gibi).
Kontrol edilmesi zor nöbetler için doktorlar sinir uyarımı veya epilepsi ameliyatı önerebilir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Epilepsili çocukların çoğu normal bir yaşam sürebilir. Çocuğunuzun epilepsi ile daha iyi yaşamasına yardımcı olmak için, nöroloğun şu konulardaki tavsiyelerine uyduğunuzdan emin olun.
Önemli noktalar:
-İlaçları düzenli ve önerilen dozda almak
-tetikleyicilerden kaçınmak (aşırı stres, uykusuzluk, bazı ilaç türleri gibi)
-Verilen diyete uymak
-yüzerken veya banyo yaparken önlem almak
-araç kullanabilme açısından değerlendirilmek
-çocuğunuzun tıbbi kimlik bileziği (epilepsi hastası olduğunu belirten bir bileklik) takması gerekip gerekmediği
-öğrenme veya davranış problemleri olursa yardım almaları
-Diğer yetişkinlerin ve bakıcıların (aile üyeleri, bebek bakıcıları, öğretmenler vb.) çocuğunuzu bir nöbet sırasında güvende tutmak için ne yapacaklarını bildiklerinden emin olun.
Çocuğunuzda epilepsi varsa, onlara yalnız olmadıkları konusunda güvence verin ve kaygılarını giderin. Doktorunuz ve bakım ekibi soruları yanıtlayabilir ve destek sunabilir. Ayrıca ilgili bir destek grubu önerebilirler.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
