DOĞUM SONRASI İLK DAKİKA (ALTIN DAKİKA)
Yenidoğan canlandırması sırasında etkin ekip çalışması ve iletişim vazgeçilmez unsurlardır. Kalbi durmuş, solunumu olmayan, prematürite( erken doğum), düşük veya yüksek tartılı bebekler, doğmadan önce bebeğin kakasını yapması( mekonyumlu doğum) gibi sorunlar bebeğin hayatının tehlikede olduğu durumlardır. Bu durumlarda sadece etkin bir ekip çalışması ile baş edebiliriz. Ayrıca bebek ile ilgili risklerin önceden belirlenmesi gerekmektedir.
Doğum kararı alınmış ise, doğuma girecek ekip belirlenir. Kadın doğum hekimi, çocuk hekimi, yardımcı sağlık personeli ve doğuma girecek hemşireler ile bir toplantı yaparız. Bu toplantıda
- Riskler belirleriz.
- Ekip lideri belirleriz.
- Görev dağılımı yaparız.
- Girişim ve uygulamaları kayıt altına alacak kişiyi belirleriz.
- Hangi malzeme ve cihazların kullanacağımızı belirleriz.
- Ek yardımın nasıl çağrılacağını belirleriz.
Canlandırmaya Hazırlık
Tüm riskler belirlenir, tüm malzemeler hazırlanır, kadın doğum uzmanı arkadaşa, bebeğin gebelik haftasını, amniyon sıvısı berrak mı? YOKSA bebeğin kakası ile bulaşık mı? Kaç bebek beklendiği ve ayrıca başka bir risk faktörü var mı? Bunların hepsini sorarız.
DOĞUM GERÇEKLEŞTİĞİNDE BEBEK
- Zamanında doğmuş mu?
- Bebeğin kas tonusu iyi mi?
- Bebeğin solunumu var mı? Veya ağlıyor mu?
Bu üç soru evet ise bebek anne yanında olağan bakıma alınır.
Bu üç sorudan herhangi birinin cevabı olumsuz ise bebek hemen
- Isıtıcı altına alınır ve bebeğin vücut sıcaklığı korunmaya çalışılır.
- Bebeğe rahat nefes alması için pozisyon verilir.
- Gerekirse bebeğin solunum yollarındaki salgılar temizlenir
- Bebek kurulanır. Isı kaybı önlenir.
- Bebeğin solunumunun olması için sırtı, gövdesi, kol ve bacakları sıvazlanır ve uyarı verilir.
Bunlara rağmen bebeğin solunumu yok ve ağlamıyor ise veya kalp atımı 100 atım/dk nın altında ise hemen bebeğe pozitif basınçlı ventilasyon yapılmaya başlanır. İşte bu gecen zaman bebek sağlığı için altın dakikadır. Bu sıralanan uygulamalar ile tüm bebeklerin yaklaşık %95 inin hayatı kurtulur.
Uzm. Dr. AKİF ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
