Havale, ateşin tetiklediği nöbetlerdir. En sık görülen nöbet tipidir (çocukların yüzde 4’ünde görülür) ve genelde zararsızdır. Genellikle 6 ay ile 5 yaş arasındadır. İlk nöbetlerin çoğu 3 yaşında ortaya çıkar. Ortaya çıktıkları sıcaklık genelde 40° C’dir. Her çocuğun nöbet eşiği farklıdır, nöbet eşiği daha düşük olanlar daha sık havale geçirebilirken yüksek olanlar hiç geçirmeyebilirler.
Nöbet sırasında çocuk bilincini kaybeder. Gözler yukarı bakar veya yukarı doğru yuvarlanır. Kollar ve bacaklar sertleşir-titrer. Her havale genelde tedavi olmaksızın 1 ila 5 dakika sürer. Bu çocukların çoğu hayatları boyunca sadece 1 kez havale geçirirler. Bazı çocuklarda ilerleyen dönemlerde ateşli hastalık geçirirken havale tekrar edebilir. Genellikle 5-6 yaşından sonra görülmezler.Nöbet görmek korkutucu olsa da alarma geçmek için bir neden yoktur. Nöbet herhangi bir beyin hasarına veya epilepsiye neden olmaz. Bazen çocuk düşme sırasında zarar görebilir. Havale nadiren epilepsi hastalığına dönüşür.
Havalede İlk Yardım
Ateşi Düşürün- Çoğu giysiyi çıkarın ve alın ve boyuna soğuk bezler uygulayın. Nöbet devam ederse, vücut yüzeyini soğuk suyla süngerleyin (ancak alkolle ovmaktan kaçının). Ancak çocuğunuzu küvete sokmayın; nöbet sırasında tehlikeli olabilir. Nöbet sona erdiğinde ve çocuğunuz tamamen uyandığında, uygun dozda ateş düşürücü verin. Ayrıca soğuk sıvılarla besleyin.
Hava Yolunu Koruyun—Ağzında bir şey varsa boğulmasını önlemek için parmağınızla temizleyin. Salgıları boşaltmaya yardımcı olmak için onu yan veya Yüz aşağı yerleştirin. Kusarsa, ağzını temizlemesine yardım edin..
Doktora ne zaman başvuralım?
Havale 5 dakikadan fazla sürerse. (Nöbetin süresini başlar başlamaz zamanlamaya başlayın.)
Başka bir nöbet meydana gelirse.
Boynu sertleşirse (çenesi göğsüne yaklaşamazsa- bu bir menenjit belirtisidir.)
Çocuğunuzun bilinç durumu uzun süreli bozulursa
Çocuğunuzun uyanması zorlaşırsa.
Bunun haricinde ilk havalenizse nöbet bitince doktorunuza danışabilirsiniz.
Çocuğunuzu doktorunuzun muayenehanesine veya en yakın acil servise getirmeniz söylenirse, nakil sırasında ateşini düşük tutmaya çalışın. Çocuğunuzu hafifçe giydirin (hava uygunsa) ve alnına soğuk bir bez sürmeye devam edin.
Havaleye Yönelik Evde Bakım
Ateş Düşürücü Şuruplar, Fitiller
Hafif Örtüler veya Giysiler
Bol Sıvı
Nöbet eşiği düşük bir çocukta havaleyi önlemek için ateş durumunda uygun dozajda ateş düşürücü verilebilir.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
