Serebral Palsi Hangi Sorunlara Neden Olur?
Bir dizi fiziksel probleme yol açabilir. Bazı çocuklar hareket konusunda çok fazla sorun yaşarken, diğerleri yaşamaz. Bu beynin ne kadar hasar gördüğüne bağlıdır. Hasar kısmi olabilir, örneğin beynin sadece yürümeyi kontrol eden kısmını etkiler. Ya da yürümeyi, konuşmayı ve konuşmayı anlamayı kontrol eden kısımlar gibi daha geniş bir alanı etkileyebilir.
Serebral palsi’ye neden olan beyin hasarı, diğer beyin fonksiyonlarını da etkileyebilir ve aşağıdaki gibi sorunlara yol açabilir:
-görme bozukluğu veya körlük
-işitme kaybı
-gıda aspirasyonu (yiyecek veya sıvının akciğerlere kaçması)
-mide reflüsü
-konuşma sorunları ve/veya salya akması
-uyku bozuklukları
-kemik erimesi(zayıf, kırılgan kemikler)
-davranış sorunları
-nöbetler
Serebral Palsi Nasıl Tedavi Edilir?
Serebral palsinin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak yardımcı tedaviler ve terapiler, çocukların büyümelerine ve en olası potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olabilir.
Serebral palsi teşhisi konulur konulmaz, çocuk hareket ve öğrenme, konuşma, işitme ve sosyal ve duygusal gelişim gibi yardıma ihtiyaç duyulan alanlar için terapiye başlayabilir. Birçoğunun diş telleri veya tekerlekli sandalyeler gibi yardımcı cihazlara ihtiyacı olacaktır.
Başka Ne Bilmeliyim?
Serebral Palsi’li çocuklar genellikle bakım için birçok farklı tıp alanından uzmana ihtiyaç duyarlar. Bu ekip, doktorlar ve cerrahlar, hemşireler, terapistler, psikologlar, eğitimciler ve sosyal hizmet uzmanları gibi diğer profesyonelleri içerebilir.
Birçok tıp uzmanına ihtiyaç duyulsa bile, birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısına(sağlık ocakları, aile hekimleri) erişimi olmak yine de önemlidir. Bu kişiler, çocuğunuzun rutin sağlık bakımıyla ilgilenecek ve ayrıca diğer doktorlarla bakımı koordine etmenize yardımcı olacaktır.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Epilepsi Nedir?
Epilepsili çocuklar tekrarlayan nöbetler geçirirler. Nöbet, beyinde birinin davranışını, hareketini veya duygularını değiştirebilen olağandışı ve kontrolsüz elektriksel aktiviteden kaynaklanır.
Farklı epilepsi türleri ve bunlar için farklı tedaviler vardır. Bazı çocuklar bu durumdan iyileşebilir
Beynin her iki tarafını tutan nöbetler genelleşmiş nöbetken tek tarafını tutan nöbetler kısmi nöbettir.
Epilepsi nedenleri:
-genetik hastalıklar
-beyinde hasar veya kitle
-beynin gelişmesiyle ilgili sorunlar
-beyin kanaması
-enfeksiyonlar (menenjit , tüberküloz vs…)
-Down sendromu, otizm ve bazı metabolik bozukluklar
-ailesel
Epilepsi vakalarının yarısından fazlasında net bir neden yoktur. Ancak daha fazla genetik mutasyon keşfedildikçe bu durum değişmektedir.
Epilepsi Nasıl Teşhis Edilir?
Bir çocuk nöbet geçirmişse, doktor genellikle aileyi bir çocuk nöroloğuna yönlendirir. Nörolog sorular soracak, çocuğu muayene edecek ve epilepsiyi kontrol etmek için testler isteyecektir.
Şu testler epilepsi tanısı ve tipinin belirlenmesi için yapılabilir.
-Kan ve idrar testleri
-Beyin dalgalarını/beyindeki elektriksel aktiviteyi görmek için EEG
-VEEG(video kaydı ile EEG)
-Radyolojik yöntemler: Bilgisayarlı Tomografi, MR ve PET/MR taramaları
Epilepsi Tedavisi
Epilepsi tedavisinde genellikle ilaç tedavisi önceliklidir. Bazı epilepsi türlerinde çocuklar için özel diyetler önerilebilir (ketojenik diyet gibi).
Kontrol edilmesi zor nöbetler için doktorlar sinir uyarımı veya epilepsi ameliyatı önerebilir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Epilepsili çocukların çoğu normal bir yaşam sürebilir. Çocuğunuzun epilepsi ile daha iyi yaşamasına yardımcı olmak için, nöroloğun şu konulardaki tavsiyelerine uyduğunuzdan emin olun.
Önemli noktalar:
-İlaçları düzenli ve önerilen dozda almak
-tetikleyicilerden kaçınmak (aşırı stres, uykusuzluk, bazı ilaç türleri gibi)
-Verilen diyete uymak
-yüzerken veya banyo yaparken önlem almak
-araç kullanabilme açısından değerlendirilmek
-çocuğunuzun tıbbi kimlik bileziği (epilepsi hastası olduğunu belirten bir bileklik) takması gerekip gerekmediği
-öğrenme veya davranış problemleri olursa yardım almaları
-Diğer yetişkinlerin ve bakıcıların (aile üyeleri, bebek bakıcıları, öğretmenler vb.) çocuğunuzu bir nöbet sırasında güvende tutmak için ne yapacaklarını bildiklerinden emin olun.
Çocuğunuzda epilepsi varsa, onlara yalnız olmadıkları konusunda güvence verin ve kaygılarını giderin. Doktorunuz ve bakım ekibi soruları yanıtlayabilir ve destek sunabilir. Ayrıca ilgili bir destek grubu önerebilirler.
Uzm. Dr. Akif ÇELİK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
